1-7 Nisan Kanser Haftası

Tüm Kanserlerden Korunma ve kanser kontrolü konusunda farkındalığı arttırmak amacıyla her yıl 1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftasında çeşitli faaliyetler yapılmaktadır.

İlimizde bu yıl da halka daha geniş kapsamlı olarak ulaşmak amacıyla sağlık meslek lisesi öğrencilerine eğitici eğitimi, lise öğrencileri, halk eğitim merkezi, müftülük kursiyerleri, Fiskobirlik çalışanlarına kanser konulu eğitim, ketem faaliyetlerinin broşür halinde gazetelere insört attırılması, cep telefonu kaydı bulunan vatandaşlara sms ile kanser mesajı gönderme ve en çarpıcı olanlarından biri de okullarda “Kanserden Korunma” kulüpleri kurularak onların yaptığı çalışmalardan en başarılı olan kulübün ödüllendirilmesi gibi faaliyetler düzenlenmiştir.

KANSERDE ERKEN TANI HAYAT KURTARIR

Tedavi şansını artırır
Tedaviyi kolaylaştırır
Tedavi giderlerini azaltır
Doku ve organ kaybını önler
Sakatlık bırakmaz
Günümüzde, milyonlarca insan kanserli ya da kanseri tedavi edilmiş olarak yaşamaktadır. Kanser tanısı ne kadar erken konursa, tedavisi o kadar erken başlar ve kanser tedavisi ne kadar erken başlarsa tedavinin başarıya ulaşma şansı da o kadar yüksek olur.

KANSERDEN KORUNMAK İÇİN BESLENME ÖNERİLERİ

• Yeterli ve dengeli beslenilmelidir.
• İdeal vücut ağırlığı korunmalıdır.
• Yağ tüketimi azaltılmalı, yağlı etlerden mümkün oldukça uzak durulmalıdır.
• Yiyecekleri hazırlarken kızartma, kavurma, tütsüleme yerine ızgara, fırında, buğulama, haşlama gibi pişirme yöntemleri kullanılmalıdır.
• Günlük tuz tüketimi 5-6 gram olmalıdır.
• Turşu ve salamura gibi fazla tuzlu yiyecekler az miktarda tüketilmelidir.
• Günlük 25-30 gram posa tüketilmelidir.
• Günde en az 3-5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmelidir.
• Kabuklu yenebilen meyveler kabuğu ile birlikte tüketilmelidir.
• Sebze yemekleri az suda veya kendi suyu ile pişirilmeli ve hemen tüketilmelidir.
• Günde 2 porsiyon kurubaklagil yemekleri tüketilmelidir.
• Kurubaklagillerin ıslama ve haşlama suları dökülmemelidir.
• Besinlerin saklama koşullarına dikkat edilmelidir.
• Alkol tüketilmemelidir veya tüketimi azaltılmalıdır.
• Hazır satılan yiyeceklerin etiketleri incelenmelidir.
• Besinlerin taze ve kendi mutfaklarımızda hazırlanıp,pişirilmiş olanları tercih edilmelidir.
• Ekmeğin kepekli olanı tercih edilmelidir.
• Yiyeceklerin hazırlama ve pişirme aşamasında domates,sarımsak,soğan,nane ve maydanoz gibi besinler bolca ve sıkça kullanılmalıdır.
• Haftada 3 gün en az 30 dakika yürüyüş,yüzme,bisiklet,step vb.egzersizler yapılmalı ve ömür boyu sürdürülmelidir.

KENDİ KENDİNİZİN BEKÇİSİ OLUN

Önce kanserden korkmamayı öğrenmeliyiz. Korku doktora gitmeyi önler ve hastalığın iyileştirilmesini engeller. Hastalık belirtilerini yorumlamak yalnızca doktorların görevidir. Kanserin belirtilerini bilmek bu belirtilerin herhangi birini hissettiğimizde derhal doktora başvurmak şarttır. Hiç rahatsızlık duymasak da yılda bir kez mutlaka genel kontrolden geçmeliyiz. Kanserin iyileştirilir bir hastalık olduğunu unutmamalıyız. İyileşme oranı kanserin erken teşhisi ile doğru orantılıdır.

1. Akciğer Kanseri;

Uzun süre devam eden öksürük
Öksürürken kan gelmesi
Nefes darlığı
Akciğer kanserini önlemek için sigarayı bırakın ve sigara içilen kapalı ortamlardan kaçının.


2. Cilt Kanseri;

İyileşmeyen yara Ben ve siğillerde şekil, renk değişikliği
Ani oluşan ben ve siğiller
Tehlikeli saatlerde güneşlenmeyin, mutlaka yüksek koruma faktörlü güneş kremleri kullanın.

3. Meme Kanseri;

Memede ele gelen sertlik
Meme başında içeri doğru çekilme
Meme başında akıntı
Meme şeklinde ki değişiklikler
Aylık olarak kendi kendinize meme muayenesi yapın, düzenli olarak mutlaka doktora gidin.

4. Ağız Kanseri;

Düzenli muayene ile diş hekiminiz ve doktorunuz ağız kanserini saptar

5. Rahim Kanseri

Menopozdan sonra olan kanamalar
Nedeni belli olmayan vajinal akıntılar
Bir aydan fazla devam eden adet kanaması, düzensizlikler veya anormal kanamalar
Karında şişlik
Özellikle 35 yaş üzerindeki kadınlar, Düzenli olarak PAP smear testi yaptırın ve pelvik muayene olun.

6. Kolon Kanseri;

Makattan gelen kanama ve dışkılama alışkanlıklarının değişmesi
Karın ağrısı
Karında kitle
Kilo kaybı
Sağlıklı ve dengeli beslenmeye dikkat edin. Az yağlı, bol lifli (sebze, meyve, kepekli unla yapılmış yiyecekler) besinleri tercih edin.

7. Prostat Kanseri;

Sık sık (özellikle geceleri) idrara kalkma
Kesik kesik, ağrılı ve sızılı idrar yapma
İdrar kesesini tam boşaltamama hissi
İdrar tutmada güçlük
İdrar akış gücünde azalma

İlimizde Kanser Erken Tanısı için başvurabileceğiniz yer Giresun Prf. Dr. A. İlhan Özdemir Devlet Hastanesine bağlı KETEM (Kanser Erken Tanı Tarama ve Eğitim Merkezidir.

Halkımız KETEM'e giderek 3'lü tarama yaptırabilirler. Meme Kanseri, Rahim Ağzı Kanseri ve Bağırsak Kanserleri için yapılan tetkiklerle ücretsiz olarak hizmet verilmektedir.

Daha ayrıntılı bilgi için;
KETEM: 310 20 00-1885
Sağlık Müdürlüğü Kanser Koordinatörlüğü: 215 758 0-195
www.saglik.gov.tr , www.kansernedir.net , www.kanser.org

5 NİSAN ULUSAL ÇOCUK KANSERLERİ GÜNÜ BİLGİ NOTU

Özellikle çocuklarda kanser yetişkinlere oranla daha az görülür. Çocukluk çağı kanserleri en sık ilk 5 yaşta ve 10-15 yaş döneminde ortaya çıkmaktadır. Bütün yaş gruplarında çocukluk çağı kanserleri %1 oranında görülmektedir.Gelişmiş ülkelerde 5 yaş altı kanser görülme sıklığı %0,5 tir.Yetişkinlikte Epitelyal Kanserler sık iken Çocuklarda Akut Lösemiler ve Embriyonel Kanserler daha sıktır.Özellikle doğum öncesi faktörlerin 5 yaş altındaki çocukluk kanserlerinde etkili olduğu saptanmıştır.

Çocukluk Çağı Kanserlerinin Dağılımı:

Lösemiler % 30
Lenfomalar % 20
Sinir Sistemi tümörleri % 10-15
Nöroblastoma % 7-8
Wilms tümörü % 6-7
Rabdomyosarkom % 5-6
Kemik tümörleri % 4-5
Germ hücreli tümörler % 3-4
Retinoblastomalar % 2-3
Karaciğer tümörleri % 1

Kanser Nedir?

En genel tanımıyla, hücre tarafından ortaya konan ve sebebi henüz anlaşılamamış anormal bir davranıştır. Bu anormal davranış, bedenin herhangi bir yerinde, herhangi bir hücrede ve herhangi bir zamanda aniden başlayabilir.

Normal Hücrelerden Hızlı Çoğalırlar…

Kanser hücreleri, komşuları olan normal hücrelere göre daha hızlı çoğalırlar. Normal hücrelerin büyüme evreleri vardır ve hücreler, yetişkinliğe ulaşınca büyümeleri durur. Kanser hücreleri ise besin kaynağı buldukları sürece, hiçbir zaman bölünmeyi durdurmazlar. İlk akla gelen soru ise kanser hücrelerini normal hücrelerden ayıran en temel fark olan bu durumun, nasıl olup da birden ortaya çıktığıdır.

NEDENLERİ VE KORUNMA

Erişkin kanserlerinde olduğu gibi çocukluk kanserlerinde de yapısal ve çevresel nedenlerin rol oynadığı bilinmektedir. Ailevi yatkınlık, doğumsal hastalıklar, doğumsal anomaliler, gen bozuklukları, bağışıklık sistemi bozuklukları başlıca yapısal nedenlerdir. Çevresel nedenler arasında ise; fizik (radyasyon), kimya (ilaç, endüstri tarım ürünleri), virüsler ve beslenme gibi faktörler yer almaktadır.
Akraba evlilikleri çocukluk çağı kanserlerinde önemli bir faktör olduğundan, korunmanın başlıca yollarından biri akraba evliliklerinin önlenmesidir.
Kanser ve yanı sıra pek çok hastalık açısından, doğum anından itibaren çocuğun güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olması için gereken tedbirlerin ihmal edilmemesi gerekir. Bunların başlıcaları doğru beslenme, temizlik ve çocukluk aşılarıdır.

ERKEN TEŞHİS

Erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da erken tanı çok önemlidir. Çocukta beze, kansızlık, karın şişliği, herhangi bir dokuda anormal bir büyüme fark edildiğinde derhal hekime başvurmalı ve nedeni araştırılmalıdır.
Hastada solukluk, deride nokta kanamalar veya morluklar, halsizlik, yorgunluk, kemik ağrısı gibi belirtiler varsa; dalağı ve karaciğeri, bezeleri büyümüşse akla öncelikle lösemi gelmelidir. Bu durumda hemen bir kan tetkiki ve kesin tanı için gerekiyorsa kemik iliği tetkiki yapılır.
Lenf bezi büyümelerine ateş, gece terlemeleri, halsizlik, kilo kaybı, kaşıntı gibi belirtiler eşlik ediyorsa, Hodgkin hastalığı düşünülmelidir. Tanıya, lenf bezinden biyopsi yapılarak gidilir.
Küçük çocuklarda ağrısız bir karın kitlesi, deri altında küçük şişlikler (nodül), öksürük veya ateş, solukluk, gözlerin tek veya çift taraflı öne fırlaması ve göz çevresinde morluk gibi belirtiler, kemik ağrıları varsa nöroblastoma adı verilen böbreküstü bezinden veya sempatik sinir sisteminden kaynaklanan bir tümör akla gelir. Tanıya biyopsi veya kemik iliği tetkiki, idrarda vanil mandelik asit testi (VMA testi) ile gidilir.
Ağrısız karın kitlesi veya nadiren karın ağrısı ve karında şişlik, idrarda kan, gözün renkli tabakası irisin yokluğu gibi belirtiler küçük bir çocukta böbrek tümörünü (Wilms tümörü) düşündürmelidir. Tanı, görüntüleme yöntemleri (MR veya BT) ve biyopsi ile konur.
Karaciğer bölgesinde şişlik, sarılık, bulantı, kusma, kilo kaybı gibi belirtiler ise karaciğer tümörünü akla getirmelidir. Bu durumda kanda alfa-fetoprotein (ALP) denen bir madde yükselmiş olarak saptanacaktır. Tanı biyopsi ile konur.